💖❤💕✨👞🥿👢👟👠🥾👡🕯🕯🗝
✨Dziś ci wróży Katarzyna, jaka czeka cię dziewczyna.
✨Czary mary, wosku lanie, co ma stać się, niech się stanie! 🕯🕯🗝
✨Dziś cień wosku ci ukaże, co ci życie niesie w darze.
✨Andrzejki✨
🍂🍂🍂🍁🍁🍁👞🥿👢👟👠🥾👡🗝🕯
Kiedy wieczór andrzejkowy
rzuci na nas swoje czary,
wróżbie wierzyć jest gotowy,
każdy nawet niedowiarek.
W ostatnim dniu listopada,
powróżyć sobie wypada,
powróżyć czymkolwiek, warto:
wyciągniętą z talii kartą,
butami, stopionym woskiem,
aby przyszłość poznać choć troszkę.
Wyśmienita jest zabawa,
andrzejkowa we wróżenie,
trzeba jednak ją traktować
z lekkim oka przymrużeniem.
Andrzejki to tradycja ludowa przekazywana z pokolenia na pokolenie. W dawnych czasach przywiązywano do wróżb andrzejkowych wielką wagę. W wierzeniach ludowych miały one magiczną moc. Wieczorem w wigilię św. Andrzeja (29 listopada) wszystkie dziewczęta, niezamężne panny chciały poznać swoją przyszłość.
Dla chłopców, kawalerów przeznaczone były, niezachowane już do dzisiejszych czasów tzw. katarzynki – wróżby czynione w przeddzień św. Katarzyny (24 listopada). Z czasem katarzynki uległy zapomnieniu. Obecnie oba obrzędy są połączone i obchodzone równocześnie jako tradycyjne andrzejki. Są one idealnym pretekstem do spędzania niezapomnianego wieczoru w gronie koleżanek, kolegów czy przyjaciół. Na ogół nie traktujemy wróżb poważnie, wielu z nas uważa je tylko za zabawę, ale są i tacy, którzy twierdzą, że owe wróżby czasem się sprawdzają – więc może warto spróbować?
✨🗝🕯Wieczór andrzejkowy 🗝🕯✨
Świeca marszczy złoty nos
Z każdej strony kapie wosk.
Cienie tłoczą się co krok,
Już w pokoju straszny tłok!
Cienie tu i cienie tam –
Pewnie przyszły wróżyć nam.
Już się pchają na firanki
Cienie – czarne wycinanki.
Już rozsiadły się na ścianach:
Czarny zamek, czarna brama.
I już skrzą się na tapecie
Czarne koła przy karecie.
Czarny paź przed bramą staje,
Czarną różę nam podaje.
Kto ją weźmie – ja? Czy ty?
Komu z nas się spełnią sny?
Dorota Gellner
✨ 🗝🕯 ✨
Będziemy wróżyć? Czemu nie!
Już błyszczą kocie oczy w mroku…
Wieczór andrzejek zdarza się
Raz jeden tylko w całym roku.
Woda gotowa, jest wosk już,
Cienie swój zaczynają teatr.
Na ścianę jak zza siedmiu mórz
Wielka wpływa karawela…
A może to jest chiński smok?
A może róża, proszę pana?
Już błyszczy w kocich oczach mrok
I przyszłość w gwiazdach jest schowana.
Za karawelą pędzi pies,
I koń z wielbłądem w parze bryka.
Jest kształt Europy, Azja jest,
Jest pół Australii i Afryka.
Więc może zechce ze mną kto
Nad wyjaśnieniem wróżb się biedzić?
Wiedziałby wszystko stary kot…
Lecz w oczach schował odpowiedzi…
Bogusław Michalec
Chociaż zwyczaj katarzynek odszedł w zapomnienie, to przetrwała jednak na szczęście jedna słodka pamiątka katarzynkowych zwyczajów. Na ten dzień pieczono specjalne przysmaki – pierniczki katarzynki, które do dzisiaj cieszą nas swoim smakiem, już nie tylko w święto patronki kawalerów. Amatorzy domowych wypieków mogą sami przygotować te tradycyjne smakołyki. Oto przepis i link do niego:
https://www.slodkiefantazje.pl/przepisy/3253/pierniczki-katarzynki
🥮 🥮 🥮 „Katarzynki! Katarzynki! 🥮 🥮 🥮
– przysmak chłopca i dziewczynki.
Najsmaczniejszy upominek
To paczuszka katarzynek.
Młody, stary, duży, mały
Zna ten specjał nad specjały
Sam król pono łyka ślinkę
Gry zobaczy katarzynkę!”
Franciszek Fenikowski
Katarzynki – składniki:
🥮200 g miodu (płynnego)
🥮1 łyżeczka przypraw korzennych
🥮kilka łyżek karmelu (można zastąpić 1 łyżką kakao)
🥮100 g cukru pudru
🥮1 jajko
🥮400 g mąki pszennej
🥮3 łyżeczki proszku do pieczenia
Sposób przygotowania:
🥮 Miód przelać do sporej miski. Dodać przyprawy korzenne, cukier, odrobinę karmelu, jajko i mąkę wymieszaną z proszkiem do pieczenia.
🥮 Zagnieść ciasto (jeśli byłoby za suche można dodać 1-2 łyżki śmietany), rozwałkować na grubość 6 – 10 mm i wykrawać foremką pierniczki.
🥮 Blachę wyłożyć papierem do pieczenia, układać na niej pierniczki zachowując spore odstępy. Za pomocą pędzelka posmarować pierniczki wodą wymieszaną z miodem.
Katarzynki to najbardziej znane toruńskie pierniki. Mają bardzo charakterystyczny kształt sześciu zlepionych ze sobą medalionów. Legenda mówi, że jeden z toruńskich piernikarzy zachorował i poprosił swoją córkę Kasię, aby ta zastąpiła go przy pracy. Katarzyna nie mogła znaleźć właściwych foremek i wycięła kubeczkiem 6 kółeczek, które ułożyła w piecu. Niestety zostały one położone za blisko siebie i dlatego zlepiły się w jedną całość. Dziewczyna bardzo się tym zmartwiła, ale zupełnie niepotrzebnie. Nowy kształt pierników bardzo się spodobał i bez problemu sprzedała swoje wypieki. Od tej pory pierniki mające 6 zaokrąglonych boków noszą nazwę katarzynek.
Legendę można przeczytać, zaglądając pod link:
https://www.bajkowyzakatek.eu/2013/04/polskie-legendy-torunskie-katarzynki.html
A wszystkiego (prawie!) o andrzejkach dowiecie się tu:
https://www.bibliotekawszkole.pl/inne/gazetki/gazetki014.php
Czasami wróżby andrzejkowe spełniają się prawie natychmiast! Możecie przeczytać o tym w opowiadaniu 🗝🕯✨ „Andrzejki” Grzegorza Kasdepke i Gabrieli Niedzielskiej, pochodzącym z książki „Słodki rok Kuby. 28 opowiadań i trochę więcej przepisów na słodkości”. Słodki rok Kuby i Buby rozdział Andrzejki
A czytając opowiadanie Renaty Piątkowskiej, zaczerpnięte z książki „Gdyby jajko mogło mówić i inne opowieści”, przekonacie się, że warto celebrować andrzejkowe i katarzynkowe tradycje, a nie tylko obserwować wróżby przez… dziurkę od klucza! 🗝🕯✨ Renata Piątkowska Andrzejki
Do lektury zachęcają nauczyciele bibliotekarze
